Dünyada Distile İçkiler
Dünyada distile içkiler, rom, votka, viski, cin, tekila, brendi ve daha fazlası dahil olmak üzere geniş bir yelpazede alkollü içecekleri kapsar. Farklı içki türleri, kendilerine özgü farklı tatlar, üretim yöntemleri ve kültürel çağrışımlar sunarak çeşitli kokteyllerde de popüler seçimler haline gelir.
Damıtılmış içkiler veya sert likör olarak da bilinen içkiler, fermente edilmiş tahılların, meyvelerin veya sebzelerin damıtılmasıyla üretilen içeceklerdir. Fermente edilen ve genellikle damıtılmayan bira veya şarabın aksine, distile içkiler alkol içeriklerini yoğunlaştıran bir damıtma sürecinden geçer. Bu işlem, yaklaşık %40 ile %70’in üzerinde değişen daha yüksek hacim alkol (ABV) yüzdelerine sahip içeceklerle sonuçlanır.
Distile içkiler, dünya çapındaki alkollü içecek pazarının yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. Viski, 2022’de 81,6 milyar dolarlık küresel pazar değeriyle en çok satan içki türüdür. Votka, 41,45 milyar dolarlık pazar büyüklüğüyle uzak ara ikinci sırada yer almaktadır. Dünyanın en büyük içki pazarı, 2023’te satışların 166 milyar doları aştığı Çin’dedir. Distile içki dünyası geniş ve çeşitlidir ve farklı zevklere ve tercihlere uygun çok sayıda çeşidi mevcuttur. En önemli içki türlerinden bazıları şunlardır:
Cin
Votka
Rom (Rum)
Tekila
Brendi
Konyak
Armagnac (Armanyak)
… ve diğer bazı distile içkiler de site içesinde mevcut makalelerde yer alacaktır.
Bir distile içkinin lezzet profili, üretim sırasında kullanılan hammaddelerden etkilenir. Bu hammaddeler, tahıllardan ve şeker kamışından bitkilere ve meyvelere kadar geniş bir yelpazede değişebilir ve her biri nihai ürüne benzersiz özellikler katar.
Tahıllar
Arpa, mısır, çavdar ve buğday gibi tahıllar genellikle viski ve votka üretiminde kullanılır. Tahıl seçimi, öğütme ve ezme işlemi, içkinin lezzetini ve dokusunu etkiler.
Şeker kamışı
Şeker kamışı, rom üretiminde birincil içeriktir ve tatlılık ve lezzet derinliği sağlar. Şeker kamışının bir yan ürünü olarak melas veya şeker kamışı suyu, romun nihai tadını etkiler.
Agave
Agave, tekila üretimindeki temel hammaddedir ve kendine özgü topraksı ve bitkisel notalara nihai ürüne katkıda bulunur. Agavenin kalitesi, bölge ve yaşlanma süreci, tekilanın lezzet profilini belirler.
Diğer Distile İçkiler
Cin
Gin ismi, her ikisi de ardıç anlamına gelen Hollandaca “genever” veya Fransızca “genièvre” kelimelerinden türemiştir. Cin, 17. yüzyılın başlarında Hollanda’da ardıç meyvelerinden yapılan bir ilaç olarak ortaya çıkmıştır. Temel olarak cin, tahılların damıtılmasıyla elde edilen ve öncelikli olarak ardıç meyveleri veya ardıç özütü ile tatlandırılan yaklaşık %40 ABV veya daha fazla alkol içeren bir içkidir. Genellikle tonik su ve buzla servis edilir ve bir dilim limon veya misket limonu ile süslenir. Ayrıca Martini, Negroni veya Gimlet gibi kokteyllerle de harika bir şekilde harmanlanır.
Votka
Votka, tahıl, patates, mısır, şeker pancarı pekmezi vb. gibi nişastalı veya şekerli her şeyden üretilen berrak, nötr bir içkidir. Votka, Rusya ve Polonya bölgelerinden gelmektedir. Votka, fermente tahılların veya patateslerin damıtılması ve elde edilen sıvının da harici bazı bileşenlerden arındırılması için zaman zaman da kömürden (kömür filtrasyonu) geçirilmesiyle yapılır. Votkanın başlangıçta belirgin bir rengi, tadı veya aroması yoktur. Günümüzde, damıtma işleminden sonra votkaya meyve, çiçek, ot, çimen ve baharat özlerinin eklendiği aromalı votkalar elde edileblir.
Rom (Rum)
Bu içki, önce fermente edilen ve ardından berrak bir sıvı elde etmek için damıtılan şeker kamışı suyu veya şeker kamışı pekmezinden yapılır. Bu berrak sıvı, daha sonra tipik olarak ahşap fıçılarda, bourbon fıçılarında veya paslanmaz çelik tanklarda olgunlaştırılır. Rom meşe fıçılarda olgunlaştırıldığında koyu bir renk geliştirirken, paslanmaz çelik tanklarda olgunlaştırılan rom renksiz kalır. Çoğu rom, zengin, kavrulmuş şekerden oluşan belirgin bir lezzet profiline sahiptir. Rom, alevli kokteyller yapmak için popüler bir içecektir.
Tekila
Tekila, Meksika’da yetişen mavi Agav bitkisinin ‘piña’ adı verilen merkezi çekirdek kısmından yapılır. Adını Jalisco eyaletinde ‘Tequila’ adlı bir Meksika kasabasından alır. Olgunlaşmamış Agav, bitkisel, çimen benzeri, bitkisel notalarla daha az karmaşık tatlar verirken olgunlaşmış Agav daha tatlı, daha yuvarlak ve belirgin aromalı tekilalar verir. Agav suyunun ‘tekila’ olarak adlandırılabilmesi için fermantasyon sürecinden geçmesi ve ardından en az iki kez damıtılması gerekir. Genelde limon ve tuz eşliğinde shot olarak servis edilmesi de popülerdir.
Brendi
Aslen Fransa’da geliştirilen brendi, üzümlerin fermantasyonu ve damıtılmasıyla elde edilir ve ardından uygun şekilde fıçılarda olgunlaştırılır. Üzümden elden edilen brendiler meşe fıçılarda olgunlaştırılırken, kiraz brendisi, kayısı brendisi, şeftali brendisi, elma brendisi vb. gibi diğer meyvelerden edilen içkiler, meyvenin lezzet yoğunluğunu korumak için geleneksel olarak olgunlaştırılmaz.
Konyak
Konyak, kireçli topraklarda yetiştirilen damıtılmış beyaz şaraptan üretilen bir brendi türüdür. Aşağıdaki üzüm çeşitleri kullanılır: Ugni Blanc (yani Trebbiano), Folle Blanche ve Colombard. Bakır Charentais imbiklerinde iki kez ve dolayısıyla kesik prosesli bir damıtma sürecinden geçer. Bonne chauffe, genellikle ilk şarabın %10’una denk gelir ve en az 30 ay boyunca 350 litrelik meşe fıçılarda yıllandırılması zorunludur. Yıllandırma sırasında aromalar ve tanenler kazanır ve rengi kehribar rengine döner. Sadece, mükemmellik sırasına göre 6 bölgeye ayrılmış olan sınırlı alanda tamamen üretilip yıllandırılmışsa Konyak olarak adlandırılabilir: Grande Champagne, Petite Champange, Borderies, Fins Bois, Bons Bois ve Bois Ordinaires.
Armagnac (Armanyak)
Armagnac, Fransa’nın en eski içkisidir. Üç Silahşörler’in ülkesi Gascony’nin silisyum açısından zengin topraklarında yetiştirilen, konyak için kullanılan aynı beyaz üzümlerden ve diğer bazı yerel çeşitlerden elde edilen şaraptan damıtılır. Damıtma çoğunlukla arka arkayadır ve Armagnais tipi bir kolon/kontinü imbik kullanılır. Armagnac, en az bir yıl boyunca 400 litrelik meşe fıçılarda olgunlaştırılır. Etikette 3 üretim alt bölgesinden biri gösterilebilir: Bas-Armagnac, Haut-Armagnac ve Ténarèze.