Degüstasyon, bir ürünün tadını, aromasını, dokusunu ve genel kalitesini değerlendirmek için yapılan bir tatma (tadını algılama/anlama) işlemidir. Bu işlem genellikle uzman ya da profesyoneller tarafından yapılsa da son yıllarda yeme-içme meraklıları arasında popüler bir aktivite haline de gelmiştir.

Tadım işlemi sırasında ortam, görünüm, koku, tat, doku ve gövde büyük önem taşımaktadır. Şimdi bu faktörleri ve bunların tadım açısından önemini sizlerle birlikte inceleyelim.

Degüstasyonun Önemi

Kalite kontrol: Üreticiler, ürünlerinin kalitesini kontrol etmek ve standartlarını korumak için bu sayede bazı testler yaparlar.

Eğitim: Şarap somölyeleri, çikolata veya kahve uzmanları gibi profesyoneller, degüstasyon yoluyla eğitilir ve ürünler hakkında da derinlemesine bilgi sahibi olurlar.

Tüketici Deneyimi: Tadım etkinlikleri tüketicilere bir ürün hakkında daha derinlemesine bilgi edinme ve ürünün farklı özelliklerini keşfetme fırsatı sunar.

Ortam: Tadım genellikle sakin, aydınlık ve nötr bir ortamda yapılır. Bu, incelemeyi yapan kişinin dikkatinin dağılmamasını ve ürüne odaklanmasını sağlar.

Degüstasyonun Temel Unsurları

Görünüm: Özellikle şarap gibi içkilerin tadımında ilk bakılan şey ürünün rengi ve berraklığıdır.

Koku: Ürünün aromasını almak için koklanır. Bu özellikle şarap, kahve ve viski gibi ürünler için önemlidir.

Damak, Doku ve Yapı: Ürünün ağızda bıraktığı his, yağlılık veya asitlik gibi faktörler değerlendirilir.

Bitiş: İçkinin yutağınızda bıraktığı, ağız ve geniz bağlantısı ile solunum kişide devam ettikçe bir süre daha fakat azalarak da olsa alınan aromaların “aftertaste” olarak tabir ettiğimiz bir durumu söz konusudur. Bu durum bazı içkilerde birbirlerine ya da diğerlerine oranla nispi olarak daha kısa ya da daha uzun olabilmektedir. Bu da bize içkinin bitişi ile ilgili ipuçları ve teknik detaylar aktarma konusunda yardımcı olan degüstasyon unsurlarından birisidir.

Distile yani yüksek alkollü içkileri analiz etmek, doğası gereği ve pratik olarak, tamamı fermente içkiler olan şarap, sake veya birayı incelemekten, analiz etmekten bazı sebeplerden dolayı çok daha zahmetlidir. Bunun başlıca nedeni damıtılmış sıvıların çoğunluğundaki hacimce yüksek alkol seviyeleridir. Fermente içkiler tipik olarak bazı çok güçlü biralar ve şaraplarda yüzde 4 kadar düşük alkolden (hafif bira) başlayarak yüzde 17 ila 18’e kadar değişkenlik gösterebilir.

Daha iyi bir tadımcı olma sürecinin büyük bir kısmı üç temel bileşeni içerir: birincisi, kişinin duyularını sağduyuyla kullanması, ne yaptığını bilmesi ve onları uyum içinde çalıştırması; ikincisi, sizin için özel olarak çalışan bir tadım sistemi kullanarak tekrarlayan tadım pratiklerini uygulaması ve üçüncüsü de önce doğuştan gelen hafıza yeteneklerinizi tanıyarak ve sonra bunları yeniden eğiterek ve bunların duyularınıza, özellikle de en ilkel duyunuz olan kokuya nasıl bağlı olduğunu anlamak ve kabul etmek olarak tanımlayabiliriz.

Dünyada hemen hemen tüm içki türlerinin teknik ve duyusal özellikleri, nitel (kalitatif) ve nicel (kantitatif) ya da her iki yöntemin birlikte kullanıldığı semi kantitatif/kalitatif araştırma yöntemleriyle belirlenmiş durumdadır.

Böylesi teknik tadımlar ve degüstasyonlarda faydalanabilmeniz açısından birtakım araç ve gereçleri kullanmanız size bazı konularda çok yardımcı olacaktır. Bunların başında gelen araç/gereçlerden birisi de tadım/degüstasyon çarklarıdır.

Aşağıda viskiye ait “Louche Effect” tarafından özel çalışılmış ve duyusal analizlerin de ürünün tüm teknik geçmişi (üretimi vs.) göz önünde bulundurularak özel tasarlanmış bir çalışma mevcuttur.

Credits: Louche Effect